Símatími

Mán - þri kl. 10-13

Hafa samband

heimilin@heimilin.is

Á döfinni

Niðurstaða ESA um kvörtun vegna verðtryggðra neytendalána

Eftirlitsstofnun EFTA (ESA) hefur komist að niðurstöðu í kvörtunarmáli Hagsmunasamtaka heimilanna yfir útfærslu verðtryggðra neytendalána og dómi Hæstaréttar Íslands í máli nr. 243/2015 þar sem rétturinn lagði blessun sína yfir framkvæmd sem þó er ljóst að var andstæð EES-reglum.

Í stuttu máli vísaði stofnunin málinu frá sér á þeirri forsendu að viðkomandi lög væru ekki lengur í gildi og því óþarfi fyrir stofnunina að knýja á um breytingar á þeim. Þessi lokaniðurstaða er í samræmi við bráðabirgðaniðurstöðu sem barst frá stofnuninni í fyrra og kemur því ekki á óvart.

Þó að kvörtunin hafi ekki leitt til neinnar efnislegrar niðurstöðu hjá ESA, komu engu að síður fram dýrmætar upplýsingar í málinu sem munu gagnast í áframhaldandi baráttu fyrir réttindum neytenda á fjármálamarkaði. Ber þar hæst að ákvörðunin felur í sér viðurkenningu á því að eldri lögin sem ekki eru lengur í gildi hafi verið í andstöðu við EES-reglur um neytendalán.

Við meðferð málsins kom fram skýr viðurkenning íslenskra stjórnvalda á umræddu broti sem Hagsmunasamtök heimilanna ætla að sækja skaðabætur fyrir. Þetta styður að sjálfsögðu eindregið málstað neytenda í skaðabótamáli sem var nýlega höfðað fyrir tilstilli samtakanna og gefur aukið tilefni til bjartsýni um að skaðabótakrafan nái fram að ganga.

Einnig er tekið sterkt til orða í ákvörðuninni um mikilvægi þess að neytendur séu ávallt upplýstir rækilega um allan kostnað við lántöku og vísað til þess að Dómstóll Evrópusambandsins telji það vera algjört frumskilyrði neytendaverndar. Á ensku er notað orðalagið “of critical importance” og verður varla kveðið mikið fastar en svo að orði í niðurstöðum dómstóla.

Að teknu tilliti til alls þessa og þrátt fyrir frávísun, sem er að vissu leyti skiljanleg vegna brottfalls viðkomandi laga, verður engu að síður að telja kvörtunina hafa skilað mjög þýðingarmiklum afrakstri. Þessi ákvörðunin er ekki endir að neinu heldur aðeins áfangi á leiðinni að því að sækja réttindi neytenda vegna ólögmætrar útfærslu verðtryggðra lána.

Hér má sjá kvörtunina ásamt öllum gögnum málsins:  

2016-2018-ESA-Case-No-79870 by Hagsmunasamtök heimilanna


© Hannað af Filmís 

Hagsmunasamtök heimilanna voru stofnuð 15. janúar 2009 og eru frjáls og óháð hagsmunasamtök á neytendasviði, til varnar og hagsbóta fyrir heimilin í landinu.

Orð frá formanni

CEO 

Orð frá formanni Varlega áætlað hafa 15.000 fjölskyldur, 45.000 einstaklingar misst heimili sín frá hruni. Enginn hefur svarað fyrir það, hvað þá axlað á því ábyrgð. 

Þegar 15% þjóðarinnar missa heimili sín, gætir áhrifanna víða. Við sjáum þau í ástandinu á leigumarkaði og við sjáum þau líka í auknum kvíða meðal ungmenna og kulnun hjá þeim sem eldri eru.

Þegar fólk er svipt heimilum sínum glatar það öryggi sínu sínu og fótfestu. Þegar við bætist magnvana reiði og örvænting vegna óréttlætisins sem það stendur frammi fyrir ásamt hjálpar- og varnaleysinu sem það upplifir þegar heimilinu er hreinlega stolið af því, er ekki nema von að eitthvað láti undan.

Spillingin í þjóðfélaginu er djúp og hún á sér margar hliðar. Hún birtist ekki bara í háu húsnæðisverði og skelfilegum leigumarkaði eða háum vöxtum og verðtryggingu, hún birtist ekki bara í því hvernig lífeyrissjóðirnir misfara með fé okkar allra eða í „krónu á móti krónu“ skerðingu, hún birtist ekki bara í lágum launum verkafólks á meðan sjálftökufólk af ýmsum toga skammtar sjálfu sér milljónir, hún birtist ekki bara í spilltum dómstólum sem gæta hagsmuna „hinna sterku“ í dómum sínum eða í því hvernig lög- og stjórnaskrárvarin réttindi hafa verið brotin á neytendum frá hruni með skelfilegum afleiðingum.

Nei, hún birtist í þessu öllu og meiru til. Spillingin er djúp og teygir anga sína víða. Hana þarf að rífa upp með rótum til að hægt sé að byggja upp nýtt og betra þjóðfélag.

Fyrsta skrefið væri að að afnema verðtryggingu á lánum heimilanna! Öðruvísi er ekki hægt að skapa eðlilegan húsnæðismarkað eða stöðva sjálftöku fjármálastofnanna á tekjum fólks.

En til að takast á við ræturnar þarf að fara fram rannsókn á aðgerðum stjórnvalda eftir hrun. Jú það var líka spilling fyrir hrun, en þá urðu ákveðin vatnaskil og það var þá sem meðvituð ákvörðun var tekin um að fórna heimilum landsins fyrir bankana.

15.000 heimili eiga skilið að fá svör og uppreist æru.

Við biðjum ykkur um að styðja kröfuna um Rannsóknarskýrslu heimilanna!

Ásthildur Lóa Þórsdóttir
Formaður HH

Fylgstu með á samfélagsmiðlum